שירים (שאול טשרניחובסקי)/שירים חדשים/חתנתה של אלקה/מבוא

מָבוֹא

אידיליה זו כתבתי על יסוד כמה וכמה זכרונות מימי ילדותי וזכרונות-משפחה. אני ניסיתי לתאר בה ממנהגי אבותינו בְטַבְרִיָּה בדור שקדם לנו איזה עשרות שנים. ביסוד ליצירתי זו מונח מכתב אחד, השמור אתי בכתביי, ואת טופסו הריני נותן לפניכם ככתבו וכשפתו עם כל פליטות-הקולמוס שבו בלשון אידית:

"אין פאדאווקע האט געוויינט ר' אברהם מרדכי דער פאדאווקער, ער האט געהאט איין איינציגע טאכטער, האט ער איין שדח געטאן פון מעליטאפאל מיט ר' יצע ל... איין זון וועלכער האט געהאלטין דיע פאסט און ווען ער פלייגט דארפען פארין אויף טארגעס, פלייגט ער אפ פראווען חצות און זייגענין זיך מיט סעמעיסטווע מיט דיע ווערטער איר זאלט וויסן או דיע פאשט וועט זיין פאר מירו וארים איך זיי אז איך קים אריין אין פריסאטסטוויע ועוועט זיך איין מלך מיט גאלדענע עפאלעטין און שרייט אויס:

אויך דער חתנה פלייגין זיך צי נייף פארין אללע פריינד און פריינדס פריינד און בעקאנטע פון אללע דערפער און דערפליך. אויף שבת צום פארשפיל דאס הייסט דיים טאג ווען דער חתן רופט זיך אויף פארין זיך צי נייף אללע מיידליך צו דער כלה. אויף דער חתנה זאנען געקימען 20 מיידליך וועלכע האבן געטאנצט איין גאנצען טאג. און אויף דער נאכט איז שוין קלעזמער אויך גיוועזען און מען האט ווייטער געטאנצט. דיא אגאטשעניע איז גיווייזען מאצעלעך מיט ציקער. מאנטיג איז מען גיפארין באגייגינען דיים חתן מיט קלעזמער מען פלייגט טאנצען און שרייען מזל טוב. צו דער צייט זאנען שוין צינויף געפארין אללע געסט און מחתנים און מען האט געהילעט איין גאנצע נאכט. צו באדעקינס דינסטאג האבען דיע מיידליך געטאנצט. דער כלה פריצאסקע אין בעשטאנען פין פיל צעפאליך און איידער דער חתן איז אריינגעאנגען באדעקין האט מען דיע כלה אוועק גאזעצט אימיטען זאל און אללע וייבער האבען ציפלאכטען דיע צעפליך מיט איין געוויין. דערנאך האט מען געהילעט אגאנצע נאכט. דיע חפה וועטשערי מיטוואך איז דער שלייער ווארמעס האט מען אן געטאן דער כלה איין פאריק, נאר דיע מיידליך האט מען שוין אוועקגעשיקט אהיים ווייל פון 6 קול מייל האט קיין ברויט ניט געסטייעט. נאר דער גאנצער אוילם האט געהילעט בין זונטיג. שבת האט מען געפירט דיע כלה אין שול אריין. און שבת צינאכט האט מען געקאכט איין פראשטאלנע בארשץ."

בהנחת השמות נזהרתי להשתמש דווקא באותם השמות שהיו נהוגים באמת באותו זמן ואם אפשר גם באותם הכפרים. אילו הייתי אני וַלְטֶר סְקוֹט, ונכדיהם של אלה – אצילים שֶייחוסם חביב עליהם, ודאי שהיו מחבבים גם את פסוקי שירי, שאני מזכיר אותם בם הן לשבח הן לגנאי, ואולם אני אינני וַלְטֶר סְקוֹט, והם אינם אצילים, ובוודאי ובוודאי שאינם קוראים שירים עברים ואין לחשוש כלום. הכּול על מקומו יבוֹא בשלום. כמה ימים היה המלאך הממונה על השירים מזרז אותי: קום כתוב! אלא שחפצתי לראות שוב את כל הסביבה וכל אותם הכפרים בטרם אכתוב את השיר. כמעט שעלה הדבר בידי, אלמלא קפץ על רוגזו של הַבַּטְקוֹ מַכְנָא. גמרתי אומר והעליתי על הגיליון את כל הדברים כמו שאני זוכר אותם וכמו שהם שמוּרים בלבי מימי-ילדוּתי. מכתבו של החתן כתוב ברוח הסגנון המליצי הנהוג אז.